Διαφορετικοί θρύλοι έχουν διατυπωθεί σχετικά με την προέλευση του αγαπημένου μας Καραγκιόζη. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε την εκδοχή που θέλει τις ρίζες του στην οθωμανική πλευρά.
Η πιο διαδεδομένη εκδοχή θέλει τον Καραγκιόζη και τον Χατζηαβάτη να είναι υπαρκτά πρόσωπα που ζούσαν στην Προύσα της Μικράς Ασίας, πίσω στον 14ο αιώνα μ.Χ. Οι δυο τους είχαν αναλάβει την οικοδόμηση του σαράϊ για τον τούρκο Σουλτάνο Ορχάν, με τον Χατζηαβάτη σε ρόλο εργολάβου και τον Καραγκιόζη σε ρόλο αρχιμάστορα. Καθ' ότι όμως οι μεταξύ τους διάλογοι εν ώρα εργασίας ήταν πολύ διασκεδαστικοί, οι υπόλοιποι εργάτες αντί να δουλεύουν χάζευαν με τις ώρες και γελούσαν αντί να δουλεύουν.
Όταν ο Σουλτάνος έμαθε για το πως προχωρούσε το έργο, εξοργίστηκε με την αργοπορία των δυο και φοβέρισε τον Χατζηαβάτη με ποινή θανάτου, ο οποίος για να γλιτώσει έριξε το φταίξιμο στον Καραγκιόζη, ο οποίος έλεγε όλη την ώρα αστεία με αποτέλεσμα οι εργάτες να γελούν μαζί του. Έτσι ο Σουλτάνος θανάτωσε τον Καραγκιόζη ως υπαίτιο για την αργοπορία.
Όταν αυτό γρήγορα μαθεύτηκε στην Προύσα, ο Χατζηαβάτης δημιούργησε τις φιγούρες των δυο ηρώων, έπειτα τέντωσε ένα πανί που το φώτισε και έδωσε την πρώτη παράσταση θεάτρου σκιών. Ο Σουλτάνος για να επανορθώσει από την μια του έδωσε άδεια να παίζει παραστάσεις όπου ήθελε, και από την άλλη κατασκεύασε ένα μνημείο στην Προύσα για τον Καραγκιόζη, το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα.
Άλλη εκδοχή, λιγότερο τεκμηριωμένη και χωρίς συγκεκριμένη χρονική αναφορά, θέλει τον Καραγκιόζη να γεννιέται όταν κάποιος υπήκοος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προσέγγισε τον Σουλτάνο για χάρη. Αντί λοιπόν να εκφράσει με λόγια την διαμαρτυρία του για την διαφθορά των αξιωματούχων στο παλάτι, έστησε ένα πρόχειρο θέατρο σκιών για να πει την γνώμη του μέσω παράστασης. Ο Σουλτάνος τόσο εντυπωσιάστηκε από αυτήν που προήγαγε τον απλό υπήκοο σε μέγα βεζύρη, ενώ καθαίρεσε όλους τους διεφθαρμένους αξιωματούχους που ενέπνευσαν την ιστορία του καραγκιοζοπαίχτη.
Ιστορικές πηγές θέλουν την πρώτη παράσταση Καραγκιόζη να λαμβάνει χώρα επί βασιλείας του Σουλτάνου Σελίμ, μετά την προσάρτηση της Αιγύπτου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1517. Ωστόσο, ο Οθωμανός χρονογράφος Εβλιγιά Σελεμπί υποστήριξε ότι παραστάσεις Καραγκιόζη παίζονταν ήδη από την βασιλεία του Βαγιαζίτ Ι, ο οποίος πέθανε το 1402, δηλαδή κατά τα χρόνια όπου η Οθωμανική ταυτότητα και κουλτούρα βρίσκονταν υπό διαμόρφωση.
